नेपाली नागरिकलाई भुटानी शरणार्थी बनाएर अमेरिका पठाउने नाममा भएको ठगीमा प्रहरीले दोस्रो चरणको अनुसन्धान सुरु गरेको छ । पहिलो चरणको अनुसन्धानमा यथेष्ट प्रमाण नजुटेका, तर प्रकरणमा मुछिएकामाथि प्रहरीले थप प्रमाण जुटाउन थालेको हो ।
दोस्रो चरणको अनुसन्धानको केन्द्रमा बिचौलिया बेचन झा छन् । फरार उनलाई पक्राउ गर्न सके थप उच्च तहको संलग्नता पुष्टि हुन सक्ने प्रहरी अधिकारी बताउँछन् ।
हाल थुनामा रहेका तत्कालीन गृहमन्त्री बालकृष्ण खाण र सचिव टेकनारायण पाण्डेलाई ठगी गिरोहसँग भेट गराइदिने व्यक्ति उनै झा हुन् । सचिव पाण्डेले त लिखित बयानमै सो कुरा बताएका छन् । उनको बयान छ, ‘मन्त्रालयमा राजनीतिक रूपमा सम्पर्कमा आएका बेचन झासँग बयान लिएपछि यस विषयमा थप गहिराइमा पुग्न सकिन्छ ।’ झाले सत्तागठबन्धनमै आफ्नो भूमिका रहेको भनेर सचिव पाण्डेलाई मन्त्रालयमा बताएका थिए ।
स्रोतका अनुसार कांग्रेसका उच्च तहका नेतामार्फत नै झा खाण र पाण्डेलाई भेट्न गृह मन्त्रालय गएका थिए । साथै खाणले बिचौलियाहरूसँग भेट्दा सो पैसा आफूले विभिन्न व्यक्तिहरूलाई बुझाउनुपर्ने पनि बताएका थिए । यस आधारमा यो अपराधमा अरू धेरै उच्चपदस्थको संलग्नताको संकेत अनुसन्धान अधिकारीले पाएका छन् । यसअघि झाको प्रस्ट ठेगाना खुल्न नसकेपछि प्रहरीले उनलाई प्रतिवादी बनाउन सकेन । झाको नेपाल र भारत दुवैतिर नागरिकता रहेको जानकारहरू बताउँछन् । काठमाडौंको बानेश्वरमा घर भएका उनको कांग्रेसका धेरै नेतासँग सम्बन्ध देखिएको छ । ठूला ठेक्कापट्टामा पनि झा संलग्न रहेको उनको चिनजानका व्यक्तिहरू बताउँछन् ।
अनुसन्धानको अन्तिम चरणमा प्रहरीले यो गिरोहमा झाको संलग्नता पत्ता लगाएको थियो । २६ वैशाखमा पक्राउ परेका रामशरण केसीमाथि अनुसन्धान गर्ने क्रममा झाको संलग्नता खुलेको हो । झाले शरणार्थी सूचीमा राखेर विदेश पठाउन राजनीतिक लबिङ गर्ने भन्दै दुई करोड रुपैयाँ लिएका थिए । यस प्रकरणमा अनुसन्धान थालेलगत्तै उनी फरार भएको प्रहरी अधिकारी बताउँछन् । जिल्ला सरकारी वकिल कार्यालय, काठमाडौंले थप व्यक्तिमाथि अनुसन्धान अघि बढाउन बुधबार नै प्रहरीलाई निर्देशनात्मक पत्र पठाइसकेको छ ।
जिल्ला प्रहरी परिसर काठमाडौंका प्रमुख एसएसपी दानबहादुर कार्कीले यसअघि खुल्न नसकेका विषयमा दोस्रो चरणमा अनुसन्धान सुरु भइसकेको बताए । दोस्रो चरणको अनुसन्धानबाट पूरक अभियोजन प्रक्रिया अघि बढ्ने उनको भनाइ छ । यो प्रकरणमा थप पीडितहरूको समेत उजुरी आउन सक्ने प्रहरी अधिकारी बताउँछन् ।
हालसम्म पक्राउ परेका प्रतिवादीले नाम लिएका, तर अन्य प्रमाण नभेटिएका आठजनामाथि पनि प्रहरीबाट थप अनुसन्धान हुने भएको छ । जसमा पूर्वगृहमन्त्री रामबहादुर थापा ‘बादल’, सांसदसमेत रहेकी उनकी पत्नी नैनकला थापा, एमाले अध्यक्ष केपी शर्मा ओलीका स्वकीय सचिव राजेश बज्राचार्य, पूर्वप्रदेश सांसदसमेत रहेका एमालेकै नेता अजयक्रान्ति शाक्य, पूर्वगृहसचिवद्वय प्रेमकुमार राई र महेश्वर न्यौपाने, टोपबहादुर रायमाझीका सहयोगी लीला जिसी र एमालेमै आबद्ध राजेश्वर स्थापित छन् ।
फरार १७ जनालाई पक्राउ गर्नु पनि प्रहरीको अबको प्राथमिकतामा छ । जसमा पूर्वगृहमन्त्री रामबहादुर थापा ‘बादल’का छोरा प्रतीक तथा इन्द्रजित राईका छोरा नीरजसमेत छन् । बिचौलिया बेचन झा तथा पैसा लेनदेनमा सहयोगी भूमिका खेल्ने अन्य १४ जना फरार छन् । जसमा केशव तुलाधर, लक्ष्मी महर्जन, हरिभक्त महर्जन, अशोक पोखरेल, धीरेन राई, दीपा हुमागाईं, राजेश अर्याल, मोहनराज राई, आशिष बुढाथोकी, विनिता सावदेन लिम्बू, निरञ्जनकुमार खरेल, सुनील बुढाथोकी, रमा थापा र गोकुल थापा छन् । रमा र गोकुलको ठेगाना प्रस्ट हुन नसक्दा प्रहरीले उनीहरूविरुद्धको मुद्दा भने अदालतमा पुर्याउन सकेको छैन ।
पहिलो चरणमा बुधबार ३० प्रतिवादीविरुद्ध चार मुद्दा दायर भइसकेको छ । जसमा पूर्वउपप्रधानमन्त्री टोपबहादुर रायमाझी, पूर्वगृहमन्त्री बालकृष्ण खाण, सचिव टेकनारायण पाण्डे, पूर्वसभासद् आङटावा शेर्पा, हज कमिटीका अध्यक्ष शमशेर मियाँलगायत उच्चपदस्थ व्यक्ति छन् । उनीहरूविरुद्ध संगठित अपराध, ठगी, राज्यविरुद्धको अपराध तथा लिखत किर्ते कसुरको मागदाबी गरिएको छ । एकीकृत कसुरसम्बन्धी सजाय तथा संगठित अपराधको प्रावधानअनुसार १५ वर्ष नौ महिना कैद सजाय माग गरी मुद्दा दायर गरिएको छ । प्रतिवादीहरूको ओहदा र मुद्दाको गम्भीरताका आधारमा यो प्रहरी इतिहासकै सबैभन्दा ठूलो मुद्दा भएको प्रहरी अधिकारी बताउँछन् ।
बयानमा नाम आएकाको प्रहरीले थप प्रमाण खोजिरहेको छ : गृहमन्त्री श्रेष्ठ
उपप्रधानमन्त्री एवं गृहमन्त्री नारायणकाजी श्रेष्ठ बिहीबार नेकपा एमाले निकट राष्ट्रिय युवा संघ नेपालले बुझाएको ज्ञापनपत्र बुझ्दै । तस्बिर/रासस
उपप्रधान तथा गृहमन्त्री नारायणकाजी श्रेष्ठले नक्कली भुटानी शरणार्थीसम्बन्धी मुद्दामा बयानमा नाम आएकाहरूको हकमा प्रहरीले थप तथ्य र प्रमाण खोजिरहेको बताएका छन् । कसैले नाम लिएकै आधारमा मात्र मुद्दा चलाउन नमिल्ने उनको भनाइ छ ।
बिहीबार नेकपा (एमाले)निकट युवा संघका पदाधिकारीले बुझाएको ज्ञापनपत्र बुझ्दै यो मुद्दामा निर्दाेष कोही नपर्ने र दोषी कोही नउम्कने गरी प्रहरीले अनुसन्धान गरिरहेको श्रेष्ठले बताए ।
‘प्रहरीले थप व्यक्तिमाथिको अनुसन्धानलाई खुला राखेको छ । अनुसन्धानमा अन्यत्र जस्तै स्वाभाविक रूपमा प्रहरीले बयानलाई आधारित बनाएको छ । अर्काेतर्फ बयानलाई मेलखाने अन्य तथ्य–प्रमाण खोजेर अगाडि बढाउन खोजिएको छ,’ उनले भने, ‘थुप्रै व्यक्तिको नाम आएको छ, तर एउटाले बयानमा नाम लिएकै आधारमा मुद्दा चलाउन मिल्दैन कि भनेर अरू प्रमाणहरूको पनि खोजी गर्ने प्रक्रियामा होला प्रहरी भनेर हामीले बुझ्नुपर्छ ।’
अदालती कारबाही आजदेखि
नक्कली भुटानी शरणार्थी प्रकरणमा बुधबार दायर भएको मुद्दामा शुक्रबारदेखि अदालती कारबाही सुरु हुँदै छ । ३० प्रतिवादीमध्ये १६ पक्राउ परेकाले उनीहरूको बयान सुरु हुनेछ । बयानपछि थुनछेक बहस हुनेछ । बहसमा सरकारी वकिल र प्रतिवादीका वकिलले बहस गर्नेछन् । त्यसपछि प्रतिवादीहरूलाई थुनामा राखेर मुद्दाको सुनुवाइ अघि बढाउने कि छाड्ने भन्नेमा आदेश हुनेछ । यो प्रक्रिया सकिन एक साताभन्दा लामो समय लाग्ने अदालतका कर्मचारी बताउँछन् ।
